Wat is programmeren en wat is computational thinking?

Het is een vraag die ik heel veel hoor. Volgens veel mensen is programmeren minder dan computational thinking. Computational thinking is nadenken over hoe een computer een probleem kan oplossen. Bijvoorbeeld door het in kleine stukjes op te delen. Als je naar de wc moet lopen, dan moet je steeds 1 stap zetten, tot je er bent. Dus met alleen de opdracht “stap” kan dat al lukken. Als je dit zou willen programmeren, hoef je het ‘alleen’ nog maar in de computer te zetten. Deze redering leidt ook tot de opvatting dat programmeren zonder computer kan, want je kan oefenen met de opdrachten verzinnen en bijvoorbeeld door een ander kind of de leerkracht laten uitvoeren.

Dat komt omdat mensen niet weten wat programmeren is…

Ik schreef al eerder over programmeren en schrijven (Engels). Veel mensen denken bij programmeren (helaas) alleen aan het in de computer zetten van commando’s. Gek! Bij een boek schrijven denken we toch ook niet alleen aan op het toetsenbord rammen? Je snapt dan meteen dat je met ‘leren schrijven’ ook bedoelt nadenken over de stijl, over het plot en bijv. het herlezen en aanpassen van een tekst. Waarom denken we dan bij programmeren alleen aan dat nauwe? Ik denk omdat veel mensen een slecht beeld hebben van programmeren. Maar het stuk waarin je een plan maakt (wat over het algemeen CT wordt genoemd) hoort volgens mij dus gewoon bij programmeren! Zoals een plan maken en herlezen ook bij schrijven hoort. En dat ligt natuurlijk niet alleen aan ‘veel mensen’! Wij programmeurs zijn ook niet de beste in uitleggen dat er meer is (omdat we soms zo gek zijn op die geheime codes!), en de stereotypes van de nerdy programmeur helpt ook niet mee.

Programmeren is dus meer

Hoe het nu vaak geframed wordt, is dat CT meer is dan programmeren, want programmeren is alleen die codes intikken. Maar het is juist meer. Programmeren is ook al dat plannen en denken en opdelen, maar is ook de magie van de computer. Je kunt een levenloos ding iets laten doen! Je kunt iets heel geks programmeren, bijvoorbeeld dat een computer steeds een dier noemt. Dan kun jij een gek verhaal verzinnen over wat er zou gebeuren als juist dat dier in je huis zou zitten. Een muis? Een olifant? Een krokodil? Eer komt echt geen CT aan te pas, het zijn 3 blokjes en Scratch dus een plan is niet nodig. Maar je hebt weleens te gekke middag 🙂 Programmeren is een manier om je uit te drukken. Soms heel precies en heel gepland, zoals een sollicitatiebrief, soms totaal random zoals een velletje vol krabbels.

PS Kunnen kinderen eigenlijk wel CT?

Verder is het nog maar de vraag in hoeverre kinderen op de basisschool al klaar zijn om CT toe te passen. De levels van Piaget bijvoorbeeld geven aan dat kinderen onder de 11 nog niet toe zijn aan heel formeel redeneren, hetgeen echt nodig is voor CT. Ons eigen onderzoek liet zien dat kinderen onder de 12 nog niet goed kunnen werken met booleanse logica en procedures. Ze kunnen echter wel goed spelen met de magie van de computer!