Mijn ongevraagd advies van deze week gaat over de OV fiets. Je vindt alle Ongevraagde Adviezen via deze Spotify playlist.
Felienne, aan wie is jouw advies deze keer gericht?
De NS, en dan specifiek het stuk van de NS wat over de OV-fiets gaat. Vroeger was dit een losse stichting, maar het is nu vast ook nog een afdeling bij de NS.
De ov fiets is een tof fenomeen, het maakt reizen met het OV echt beter! In een vreemde stad uitzoeken op welk perron de bus vertrekt is een hoop gedoe, en voor afstanden tot een kilometer of 5 is fietsen bijna altijd sneller. Het is ook technologisch heel interessant dat de ov chipkaart, bedoeld voor in en uitchecken, dit mogelijk gemaakt heeft. Opeens kon huren van een fiets voor de uitlener veilig want je wist met de kaart naar wie die ging, en voor de huurder supersnel en zonder gedoe. Ik kan me herinneren dat een fiets huren op het station in mijn studententijd zo een half uur duurde, formulier invullen, vijftig euro pinnen als borg enzovoorts!
Zo’n technologie noemen we soms een “sleuteltechnologie”, een technologie die iets anders mogelijk maakt. Bij AI hebben dit ook net meegemaakt, een principe dat “attention” heet en kan bepalen welke woorden bij elkaar horen bleek cruciaal voor GPT. Zo bleek ook de ov-chipkaart een uitkomst voor de fiets.
Ok, alleen maar mooie woorden tot nu toe?
Ja, tot nu toe! “Vroeger” (tot een paar weken terug) huurde je een ouderwetse fiets met een gewoon slot. Een medewerker scande een tag aan de sleutel en je kaart, en het was gekoppeld.
Maar dat moest veranderen! Nu moet je met de ov-chipkaart het slot openen. Alle fietsen zijn verbouwd en hebben nu een slot met een gigantische elektronische kast eromheen. Je drukt “eenvoudigweg” 1 seconde een knop in, houdt je chipkaart ertegenaan en de fiets koppelt zich aan jouw account.
Je ziet al dat de user experience (UX) niet goed is omdat er een hele uitleg op de fiets van een A4-tje staat om mensen te vertellen hoe het werkt. Dat laat al zien dat het niet zo duidelijk is, want vroeger bij een slot was dat niet nodig dat kent iedereen.
Zo’n uitleg is niet alleen complex, maar ook niet inclusief, omdat er superveel laaggeletterde mensen zijn, ook in Nederland naar schatting wel een miljoen! Die kunnen dus nu niet zo goed meer een ov fiets gebruiken.
De uitleg zelf laat ook te wensen over, want er staat bijv. dat je de knop “1 seconde” moet indrukken maar dat is veel te lang, je moet gewoon klik in en uit doen. Bij het op slot doen moet je dan “3 seconden” indrukken, maar het is meer een korte en een lange druk. Heel onduidelijk!
Ok, maar als je m dan hebt opgestart is het toch wel fijner? Je kan je sleutel niet meer kwijtraken…
Ik vind het zelf echt niet fijn, ik krijg stress van zo’n apparaat. Zelfs (of juist….) mij als techneut, ik ben al bang dat zo’n ding halverwege mijn rit vastloopt, de eerste keer heb ik ‘m niet op slot durven zetten want ik vertrouwde niet dat mijn ov-chipkaart m weer open zou krijgen en ik had geen zin om midden in de nacht vast te zitten in Amersfoort.
En er zijn ook kleine dingen onhandig aan. Vroeger had je sleutel een nummer, en dat stond ook op je fiets. Was je op een festival met 100 ov-fietsen, dan kon je jouwe zo herkennen. Nu heb je nog wel een nummer op de fiets maar geen nummer meer op je sleutel, dus moet je onthouden welke van jou is!
Waarom?
De vraag is welk probleem de NS hier eigenlijk mee oplost, waarschijnlijk het in de toekomst wegbezuinigen van medewerkers, want het zal de eerste innovatie niet zijn die bedoeld is om mensen te ontslaan. Maar je hebt nog steeds iemand nodig die dat nieuwe maffe kastje oplaadt, en dingen repareert, en een fietsenstalling zonder een medewerker erin wordt, denk ik, ook al snel een bende, dus of dit nu nettowinst is… ik weet het niet!
Maar als ze de fiets verder willen automatiseren, is dit dan niet de enige oplossing?
Tsja, dat is t m juist! Er zijn een hoop makkelijkere manieren om dit te doen! Bijv zoals bij de supermarkt, waar je een toegewezen handscanner krijgt bij het scannen van je klantenkaart. Dat kan hier ook prima, kastje sleutels, scanner en hop er komt een sleutel vrij. Zelfs met beeldherkenning op de code van de fiets en scannen bij de uitgang kom je denk ik al erg ver.
Een vriendin die werktuigbouwkundige is had ook nog een beter idee, voor als je toch graag zonder fysieke sleutel werkt, want okee okee, die kan natuurlijk kwijtraken.
Waarom geen QR code? Veel andere fietssystemen werken zo, dat een elektronisch kastje opent als je het scant met de app. Dat zou ook nog eens veel makkelijker zijn, dan hoef je minder instructies te lezen. Opties genoeg NS! Weg met dit gedoe, en terug naar de tekentafel.
Addendum: op Amsterdam Zuid hebben ze zelfs reminder op de grond geverfd, nou dat is het duidelijk dat je niet goed bezig bent qua gebruiksvriendelijkheid.
