Mijn ongevraagd advies van deze week gaat over nieuwe hit van de “Beatles”. Je vindt alle Ongevraagde Adviezen via deze Spotify playlist, deze editie beluister je meteen hieronder.
Dit nieuwe nummer is volgens een heel stel headlines gemaakt met behulp van “AI”. Cool toch?
Volgens mij werkt deze framing vooral erg verwarrend. Ik krijg al voortdurend de vraag wat AI nu is, en wat AI kan, en zoals met alle termen die veelvuldig worden gebruikt, veranderen ze door de tijd ook van betekenis. Als we in de muziek blijven is wat in de jaren 70 “heavy metal” genoemd werd nu ook gewoon popmuziek geworden. AI is, of wij experts dat nu willen of niet, in deze tijd synoniem geworden met generatieve teksttechnieken zoals chatGPT. Dus als je nu zegt dat AI ook al nieuwe muziek van de Beatles kan maken, dan is dat heel verwarrend. “Kan die GPT nu ook al liedjes, het kan toch werkelijk alles?” Het is eigenlijk bijna clickbait, want wat hier gebruikt wordt is in feite echt eenvoudige software die een de geluidsgolven van een stem kan onderscheiden van een piano. Als GPT er niet was geweest, was de headline gewoon geweest dat de originele bandjes “met de computer bewerkt” waren, zoals heel veel liedjes dat al jaren op talloze manieren zijn, van autotune tot drumcomputer. Dat dj’s dit kritiekloos “AI” noemen zegt weer een hoop over het algemene begrip dat “gewone mensen” hebben van algoritmes.
Ok, het is geen AI, maar… zijn het de Beatles?
Dat is dus serieus geen eenvoudige vraag om te beantwoorden, we hebben eigenlijk nog geen goed framework voor wat het precies betekent dat een liedje van een band is; het feit dat we met software (AI of niet) liedjes in elkaar kunnen patchworken, roept die vraag echt op, en ergens moeten we denk ik wel een grens stellen.
Is het nog de Beatles als je John Lennon uit 1970 mixt met een George Harrison uit de jaren 90, en Paul en Ringo uit 2023? Die vorm van de Beatleshebben natuurlijk nooit bestaan, en als Paul ook zou zingen (wat hij niet doet) dan zouden die stemmen heel vreemd bij elkaar klinken, alsof iemand met zijn opa zingt! Misschien is dit dan nog Beatles, maar waar leggen we dan de grens? Tekst van een AI? Muziek van AI? Een gegenereerde stem?
Op een bepaald punt moeten we besluiten dat het de Beatles niet meer zijn, dus waarom niet nu, bij een nummer waarover George Harrison, die ook met oud materiaal in het liedje voorkomt, zei dat het “fucking rubbish” was?
Ok, dus het zijn misschien ook de Beatles niet, maar het klinkt toch wel gaat. Is dat erg?
Een andere reden dat ik dit maar niks vind, is dat dit soort “opgewarmde kliekjes” toch ook weer ruimte innemen van andere kunst. In tijden van crisis grijpen mensen vaak naar bekendheid, een fenomeen treffend verwoord door SouthPark als “memberberries”, een besjes waar iedereen in SouthPark aan verslaafd raakt omdat het steeds zo leuk over vroeger begint. Met de zoveelste Marvelfilm, Swarzenegger en de Niro die steeds uit het vet gehaald worden (noot voor mijzelf zie ook: https://www.agconnect.nl/tech-en-toekomst/artificial-intelligence/augmented-of-juist-diminished-reality) is dat ook in de echte wereld aan de gang.
Maar er is zoveel goede nieuwe muziek en door steeds weer oude dingen te blijven draaien, blijven we hangen in het verleden. En daar hebben we niet eens AI voor nodig, dat doen we (luisteraars en DJs) zo ook al. In een recente Radio 2 top 10 van de jaren 90 bijvoorbeeld, stond alleen maar rockmuziek (Nirvana, Pearl Jam, AC/DC??)
Geen Spice Girls, geen Celine Dion die de hitlijsten maanden topte, geen Britney Spears, geen happy hardcore, hele stukken geschiedenis worden uitgewist, gefilterd en herverpakt. De enige vrouw was de recent overleden Sinnead O’Connor. Door steeds maar in het verleden te kijken, of dat nu met een hitlijst is of met een AI, blijven we hangen in dezelfde soort middle of de road, maar muziek, ook de Beatles in ed jaren 60, is nu juist een plek om te vernieuwen, om bestaande waarheden te bevragen ipv te herhalen.
Dus radio: zend het niet uit, en mensen: luister naar de nieuwe Maan, Meau, of Claude! Genoeg AI-vrije, innovatieve kwaliteit van eigen bodem.
